Herhangi bir işte çalışmayan bireyler, Genel Sağlık Sigortası (GSS) primlerini kendileri ödemekle yükümlü. Bu durum işsiz gençler için de geçerli. Ancak ödeme gücü bulunmayanların primleri devlet tarafından karşılanabiliyor. Bunun için mutlaka gelir testi yaptırılması gerekiyor.
Habertürk’ten Ahmet Kıvanç’ın haberine göre; mevzuata göre, sigortalı bir işte çalışmayan ya da anne, baba veya eşinin üzerinden bakılmayan kişiler zorunlu GSS kapsamına giriyor. Bu kişiler 2025 yılı için aylık 780,17 TL GSS primi ödüyor. Eğer kişinin gelir durumu düşükse, prim devlet tarafından ödeniyor. Bu durumun tespiti için gelir testi şart. 2025 yılı itibarıyla, hane içinde kişi başına düşen gelir 8.668,50 TL’nin altındaysa prim ödemesi devlet tarafından yapılıyor. Bu rakamın üzerindeyse kişi primi kendisi karşılamak zorunda kalıyor.
Çocukların GSS Sorumluluğu Nasıl Başlar?
Çocuklar, ebeveynlerinin çalışma durumuna ya da prim borçlarına bakılmaksızın 18 yaşına kadar sağlık hizmetinden ücretsiz faydalanabiliyor. Bu yaş sınırı, lise ve dengi okul mezunları için 20’ye, üniversite mezunları için ise 25’e kadar uzayabiliyor.
2016 yılında yapılan düzenlemeye göre, çocukların GSS prim ödeme yükümlülüğü mezuniyet tarihinden itibaren 2 yıl sonra başlıyor. Yani mezuniyet sonrası 2 yıl boyunca gençler sağlık hizmetinden prim ödemeden faydalanabiliyor. Ancak bu 2 yıllık süre, yasal yaş sınırını geçemiyor.
Örnek: 2025 yılı Haziran ayında üniversiteden mezun olan ve 22 yaşında olan bir genç, 2 yıl boyunca yani 24 yaşına kadar ücretsiz sağlık hizmeti alabilir. Ancak mezuniyet tarihinde 24 yaşında olan biri, sadece 25 yaşına kadar bu haktan faydalanabilir.
Kız Çocukları İçin Özel Durum
1 Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’yla birlikte, bu tarihte anne veya babası üzerinden sağlık hizmeti alan kız çocukları, çalışmadıkları ve bekar oldukları sürece sağlık hizmetinden ücretsiz faydalanmaya devam edebiliyor. Evlenip boşanan ya da eşini kaybeden bu durumdaki kız çocukları da tekrar bu haktan yararlanabiliyor.
Ancak 1 Ekim 2008’den sonra bu kapsama girmeyen kız çocukları, erkek çocuklarıyla aynı şartlara tabi tutuluyor. Yani yaş, öğrenim durumu ve gelir testi gibi kriterlere göre GSS kapsamına alınıyorlar.
Gelir Testi Şart ve Süresi
Mezuniyet sonrası 2 yıllık süreyi dolduran ya da yaş sınırını geçen gençlerin sigortalı bir işe girmemişse GSS primi ödemesi gerekiyor. Prim ödenmemesi halinde sağlık hizmetinden faydalanılamıyor ve hastane başvurularında borçlu olarak görünüyorlar. Tedavi masrafları cepten ödenmek zorunda kalabiliyor.
Bu nedenle prim yükümlülüğü başladıktan sonra bir ay içinde gelir testi başvurusu yapılması şart. Başvuru, kişinin ikamet ettiği ilçedeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı’na yapılıyor. Gelir testinde, kişi başına düşen gelir asgari ücretin üçte birinden düşük çıkarsa prim borcu oluşmadan devlet tarafından ödeniyor.
Eğer gelir testi başvurusu geç yapılırsa ve daha sonra ödeme güçlüğü belirlenirse, bu arada oluşan prim borçları kişinin kendisi tarafından karşılanmak zorunda kalıyor.
