Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM), Türkiye genelinde konut piyasasında yaşanan fiyat artışlarına ilişkin dikkat çeken bir analiz yayımladı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın 2010-2025 dönemine ait konut fiyat endekslerini inceleyen araştırmaya göre, pandemi sonrası tüm ülkede konut fiyat balonları oluştu; bazı bölgelerde bu balonlar hâlâ etkisini sürdürüyor.
HER BÖLGEDE BALON GÖRÜLDÜ
“Türkiye’de konutta fiyat balonları” başlıklı rapor, Gökhan Şahin Güneş tarafından hazırlandı. Analize göre, pandemi sonrası Türkiye’nin tüm bölgelerinde en az bir kez konut balonu yaşandı. Merkez Bankası’nın 19 bölgeye ayırdığı veri setiyle yapılan değerlendirmede, özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da fiyat balonlarının hâlâ sönmediği vurgulandı.
En uzun süren balonların yaşandığı bölgeler arasında Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli, Van, Muş, Bitlis ve Hakkâri (TRB) öne çıkıyor. Bu bölgelerde 2022 Mayıs’tan 2025 Mart’a kadar 35 ay boyunca konut fiyat balonu etkili oldu. Benzer bir tablo Gaziantep, Adıyaman, Kilis, Şanlıurfa, Diyarbakır, Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt (TRC) bölgesinde de görüldü.
EN BÜYÜK ARTIŞ ADANA-MERSİN’DE
BETAM raporuna göre, konut fiyatlarında en büyük artış Adana ve Mersin (TR62) bölgesinde yaşandı. 2021 Ağustos ile 2023 Ağustos arasında bu bölgede konut fiyatları yüzde 112,7 oranında yükseldi. Ankara (TR51), Aydın-Denizli-Muğla (TR32), Konya-Karaman (TR52) ve Edirne-Kırklareli-Tekirdağ (TR21) bölgeleri de yüzde 100’ün üzerinde fiyat artışlarıyla dikkat çekti.
15 YILDA 23 BALON DÖNEMİ
Türkiye genelinde 2010 Ocak ile 2025 Mart arasındaki 15 yılda toplam 23 farklı konut fiyat balonu dönemi tespit edildi. En fazla balon İstanbul (TR10) bölgesinde 3 kez yaşanırken, Edirne-Kırklareli-Tekirdağ (TR21) ve Hatay-Kahramanmaraş-Osmaniye (TR63) bölgelerinde ise 2’şer kez balon gözlendi.
EKONOMİ POLİTİKALARI ETKİLİ OLUYOR MU?
BETAM, 2023 itibarıyla uygulamaya alınan sıkı para politikalarının bazı bölgelerde konut balonlarını söndürmeye başladığını ancak riskin hâlâ sürdüğünü belirtti. Raporda, fiyat balonlarının yalnızca arz-talep dengesizliğiyle değil, finansal koşulların gevşekliğinden de kaynaklandığı vurgulandı. Sıkılaşan para politikalarının fiyatlar üzerinde doğrudan etkili olduğu ifade edildi.
