ABD’nin Montana eyaletinde yürütülen bilimsel çalışma, inşaat sektöründe devrim niteliğinde bir gelişmeyi beraberinde getirdi. Bilim insanları, mantar köklerinden elde edilen miselyum ile kalsiyum karbonat üreten özel bakterileri bir araya getirerek, kendini onaran, esnek ve çevre dostu bir yapı malzemesi geliştirdi.
Deprem gerçeğiyle sık sık yüzleşen Türkiye gibi ülkeler için umut vadeden bu yeni malzeme, düşük karbon salımı ve biyolojik yapısıyla geleneksel beton ve çimentoya sürdürülebilir bir alternatif sunuyor.
Miselyum ve bakterilerden canlı yapı taşı
Araştırmacılar, toprak altında ağ gibi yayılan mantar kökleri olan miselyumları baz alarak başlattıkları çalışmada, bu doğal yapıya kalsiyum karbonat üreten bakteriler ekledi. Sonuç olarak ortaya çıkan biyomalzeme; dayanıklı, uzun ömürlü ve dört haftaya kadar biyolojik olarak aktif kalabilen bir yapı taşı haline geldi. Bu sayede yapı malzemesi, çatlakları kendi kendine onarabilme ve çevresel koşullara adapte olabilme yeteneği kazandı.
Şimşek gibi gelen çözüm: Betonun alternatifi olabilir
Çalışmayı yöneten Dr. Chelsea Heveran yaptığı açıklamada, her yıl 4 milyar ton çimento üretildiğini ve bu üretimin küresel karbon salımının yaklaşık yüzde 8’ine tekabül ettiğini belirterek, biyolojik yapı malzemelerinin yaygınlaşmasıyla çevresel etkinin önemli ölçüde azaltılabileceğini vurguladı.
Akıllı binaların kapısı aralanıyor
Geliştirilen bu yeni malzeme, yalnızca sağlamlığıyla değil, aynı zamanda algılama yeteneğiyle de dikkat çekiyor. Araştırma ekibi, gelecekte bu biyomalzemelerin hava kalitesini ölçebilen, nem seviyesini algılayabilen ve çatlakları otomatik olarak onarabilen yapılar üretmede kullanılabileceğini ifade ediyor.
Afet bölgeleri ve uzay görevlerinde çığır açabilir
Araştırmacılar, bu tür biyolojik yapı malzemelerinin afet bölgelerinde ve ulaşılması güç alanlarda kullanım için ideal olduğuna dikkat çekiyor. Geleneksel yapı malzemelerine kıyasla çok daha düşük enerjiyle üretilebilen bu “canlı tuğlalar”, ayrıca Mars ve Ay gibi atmosfer dışı ortamlarda da barınma alanlarının inşasında yenilikçi çözümler sunabilir.
Yeni yapı malzemesinin, hem dünyada hem de uzayda sürdürülebilir yaşam için önemli bir adım olması bekleniyor.
