Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Nisan 2025’e ilişkin enflasyon verilerini açıkladı. Buna göre tüketici fiyat endeksi (TÜFE), aylık bazda yüzde 3, yıllık bazda ise yüzde 37,86 artış gösterdi. Eğitim harcamaları yıllık bazda yüzde 79,2 ile en çok artan kalem olurken, konut fiyatlarında yıllık artış yüzde 74,07 oldu. Gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 36,09, ulaştırmada ise yüzde 22,76 oranında artış dikkat çekti. Nisan ayında konut fiyatları aylık bazda da yüzde 4,66 yükseldi.
Piyasa Beklentisi Yükselmişti
TÜİK’in verileri öncesinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Nisan 2025 Piyasa Katılımcıları Anketi’ni yayımlamıştı. Ankette yıl sonu enflasyon beklentisi yüzde 28,04’ten yüzde 29,98’e yükselmişti. 12 ay sonrası TÜFE beklentisi yüzde 25,56, 24 ay sonrası ise yüzde 17,69 olarak öngörüldü.
Resmi Verilerle ENAG Arasında Uçurum
Mart ayında TÜİK yıllık enflasyonu yüzde 38,1 olarak açıklarken, ENAG aynı dönemde yüzde 75,20 olarak duyurmuştu. Bu fark, kamuoyundaki güven tartışmalarını yeniden gündeme getirdi.
Uzmanlardan Eleştiriler: Enflasyon Dirençli Hale Geldi
Kadir Has Üniversitesi’nden Prof. Dr. Erinç Yeldan, BBC Türkçe’ye yaptığı değerlendirmede, enflasyonun artık yapısal bir hâl aldığını belirterek sadece para politikasıyla mücadele edilemeyeceğini vurguladı. Yeldan, enflasyonun sosyal adaleti de tehdit ettiğini belirterek, alt gelir gruplarının karşılaştığı enflasyonun yüzde 50-60 civarında olduğunu kaydetti.
Yeldan, iktidarın iki yıl önce “rasyonel politikalara dönüş” vaadiyle yola çıktığını, ancak bunun gerçekleşmediğini savundu. “İnsanlık tarihinde 2 yıl süren istikrar programı yoktur,” diyen Yeldan, bu sürenin artık bir kalkınma stratejisine dönüştüğünü ve fırsatların kaçırıldığını ifade etti.
‘Siyasi Belirsizlik Güveni Zedeliyor’
Koç Üniversitesi ve Durham Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Cem Çakmaklı ise, 19 Mart’ta yaşanan siyasi gelişmelerin ardından piyasalarda oluşan güvensizliğin ekonomik tabloyu daha da ağırlaştırdığını belirtti. Çakmaklı, net rezervlerin 7 milyar dolara kadar gerilediğine dikkat çekerek, “Para politikası araçları artık yeterli olmayabilir” dedi.
‘Şimşek’in Açıklamaları Gerçeklikten Uzak’
Prof. Dr. Yeldan, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in “enflasyon düşüyor” yönündeki açıklamalarını da eleştirerek, “Bu söylemler gerçeklikten uzak” dedi. Enflasyonla mücadelede güven inşa edilmeden, sadece söylemlerle yol alınamayacağını belirtti.
Vatandaş Umudunu Kaybetti
Çakmaklı’ya göre vatandaşlar artık enflasyonun düşeceğine inanmıyor. Bunun sadece ekonomik verilerle değil, aynı zamanda sürekli yaşanan politik şoklarla da ilgili olduğunu ifade etti. Ayrıca, hükümetin yüksek enflasyonu bir gelir yönetimi aracı olarak kullandığına dair toplumda bir kanaatin oluştuğunu belirtti.
Ekonomik Program Tıkanma Noktasında mı?
Uzmanlar, mevcut ekonomik programın sürdürülebilirliğini sorguluyor. Döviz rezervlerinin hızla erimesi ve güven bunalımı nedeniyle hükümetin yeni bir büyüme odaklı programa yönelebileceği konuşuluyor. Yaz aylarında turizm gelirlerine duyulan güvenin geçici olacağına işaret eden Çakmaklı, “Ya faiz artacak, ya da eksi rezervler daha da derinleşecek” değerlendirmesinde bulundu.
Uzmanlardan Ortak Çağrı: Toplumsal Mutabakat Şart
Yeldan ve Çakmaklı, enflasyonla mücadelenin başarılı olabilmesi için sadece teknik değil, aynı zamanda siyasi ve sosyal bir mutabakata ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor. Ancak mevcut siyasi atmosferin bu zemini yaratmaktan uzak olduğunu vurguluyorlar.
